We schrijven het jaar 1992. Die vakantie werd ik 11. Vlak na de val van de Muur toog ik met mijn ouders naar Tsjechië. We hadden een enorm huis voor weinig geld in een klein dorpje in de Bohemen, vlakbij Praag. Het bijzondere van Tsjechië is dat veel plaatjes dezelfde naam hebben en dat leverde toen, toen niemand ooit nog van een TomTom had gehoord, lastige situaties op.
Armoede
Hoe ons dorp heette, weet ik niet meer. Maar dat we verkeerd gereden waren bleek toen we een gehucht met vijf huizen binnenreden. In no time vlogen uit alle deuren en ramen luizige kinderen in gescheurde kleren, oude dametjes met hoofddoeken en jasschorten en opaatjes met stokken. Op het dashbord lag een pakje kauwgom en een doosje zuurtjes en voordat we het wisten, zat de hele motorkap vol kinderen. Armoede. Ik had, met mijn 11 jaar, nog nooit zoiets gezien.
Het nieuwe Praag
Hoe de situatie op het Tsjechische platteland nu is, weet ik niet. Op weg naar Praag reden we een stukje weg van de snelweg, maar in het donker zag ik niet meer dan een paar huizen en bergen sneeuw. Praag zelf is wél veranderd. Stonden zich 17 jaar geleden nog drie Chinezen, een Japanner en een handjevol West-Europeanen te vergapen aan de bijzondere astronomische klok met bewegende poppen, vorig weekend stond het hele Oude Stadsplein elk uur barstens- en barstensvol toeristen. En dan was het nog niet eens zomervakantie.
De winkelstraten waren een stuk commerciëler geworden, vol uithangborden en schreeuwende muziek. De kraampjes met marionetten zag ik nergens meer op straat, terwijl mijn moeder me er in 1992 om de drie meter bij weg moest slepen. Ook de Karelsbrug was niet meer wat die geweest is. In mijn kinderlijke herinnering was die ellenlang en meters breed, vol met kraampjes, karikatuurtekenaars en nootjesverkopers. Niets van dat al vorig weekend. Maar de brug werd gerestaureerd en het sneeuwde nat.
Eigenlijk herkende ik nog maar zo weinig van Praag. Wel voelde ik het toerisme, de commercie en de ongelofelijke zomerdrukte die nu al zinderde. Niet fijn. Maar een nieuw, langer bezoek, ga ik zeker plannen. Want ik ben nog niet uitgekeken op het nieuwe, westerse Praag. Maar eerst diende er geskied te worden.
