Liefdeswinter

Veertien jaar was ze toen ze moest trouwen met haar volle neef Cemal, de Koerdische Emine uit een klein dorpje in Turkije. Een dorpje op groene heuvels, waar geiten lopen, gehoed door de kleine jongens uit het dorp. Een dorpje waar elke dag de zon onder gaat in alle kleuren oranje, paars en roze. Een dorpje waar de vrouwen de sokken wassen in de put. Een dorpje waar de doden rusten in hun grote sarcofagen boven op de heuvel.

De ouders van Cemal waren broer en zus en Cemals vader wist al heel snel: jouw dochter, lieve zus, is bestemd voor mijn zoon. Elkaar van te voren zien was verboden, het was trouwen en kinderen krijgen. En dan hard werken. Als Cemal wilde, mocht hij Emine slaan. De meeste klappen kreeg ze echter van Cemals broer, die getrouwd was met haar zus en voor wiens kinderen ze ook zorgde.

Was dit liefde? Nee, zeiden de mannen en vrouwen uit het dorp. Dit was hoe de dingen toen gingen.

Nu is Emine 68. Haar wereld is klein geworden. In haar rolstoel zit ze aan tafel in een verpleeghuis. Een verpleeghuis waar haar medebewoners kinderliedjes zingen. Een verpleeghuis waar kopjes koffie worden geserveerd door verzorgsters met luide stemmen. Een verpleeghuis waar haar man Cemal elke dag komt, om haar haar te kammen, haar gezicht en handen te masseren en liefdesliedjes voor haar te zingen.

Meestal herkent Emine hem niet, maar heel af en toe ziet Cemal een warme gloed in haar glinsterende ogen. Soms zegt ze zelfs iets tegen hem, of aait ze hem over zijn stropdas. Dan neemt Cemal haar mee naar het groene dal van vroeger, een strookje onkruid aan de rand van de parkeerplaats, en voert haar dan een boterham.

Is dit liefde? Ja, zeggen de mannen en vrouwen in de familie. Romeo en Julia worden Cemal en Emine zelfs genoemd.

Maar hoe is het kille liefdesverhaal van Cemal en Emine zo’n warme lovestory geworden? Waar komt de liefde ineens vandaan, na al die jaren van zwoegen en werken, niet alleen in het kleine dorp in Turkije, maar ook in de textielfabrieken in Enschede? En wat zegt dit verhaal over het liefdesleven van hun 34-jarig nichtje, dat al sinds haar zeventiende niet meer verliefd was en die volgens de overlevering in Turkije al lang niet meer in de markt zou liggen?

Kijk daarvoor naar Liefdeswinter, de prachtige film van mijn huisgenootje Gülsah Dogan, nichtje van Cemal en Emine, die in de race is voor een Gouden Kalf. Ik ben ongelofelijk trots op haar. Je kunt de film nog zien op het Nederlands Filmfestival op  woensdag op 14u en donderdag om 22 uur in het Louis Hartloopercomplex in Utrecht. Of op 28 oktober op televisie.